Lymfadenopathie

• vaak niet voldoende voor pathologische diagnose
  
• en in toekomst waarschijnlijk meer materiaal nodig voor aanvullende therapie-bepalende diagnostiek
  
• bij uitzondering kan een dikke naald biopt toch volstaan
  
  • indien patholoog die aangeeft
    
  • acute medische situaties
    
  • zeer hoge leeftijd
    
  • zeer slecht bereikbare tumorlokalisaties
    
• wel vaak eerste stap
  
• en "verplichte" eerste stap indien cervicaal
  
• soms niet haalbaar indien nabij vasculaire structuren, daarom kiest radioloog soms toch voor een FNA
  

• in principe vooral bij stagering solide maligniteit
  
• bij diagnostiek verdenking lymfoom geen plaats
  
• kan metastase solide maligniteit onwaarschijnlijk mee gemaakt worden (maar een lymfoom volstrekt niet) en is soms iets sneller
  
• ook voor IFT (CD19-positiviteit voor CAR-T) heeft biopt voorkeur
  

• bij cervicale lymfadenopathie nagaan KNO-klachten (dan i.c.c. KNO-arts)
  
  • stemklachten
    
  • slikklachten
    
  • pijnlijke plek of niet-genezende wond in KNO-gebied, inclusief huid
    
  • Gerefereerde oorpijn (dus bij slikken)
    
  • neuspassageklachten met bloedverlies
    
  • inspiratoire stridor
    
• buitenland: coccidioidomycose, bubonic, histoplasmose, tyfus, trypanosomiasis, leishmaniasis.
  
  • Teken, jagers, trekkers: tularemie.
    
• visser: Mycobacterium marinum.
  
• tuinman: sporotrichose.
  
• medicatie: evt. weken stoppen, start pas vaak na maanden gebruik
  
  • met name fenytoine: rash, eosinofilie, koorts
    
  • serumziekte-achtig beeld (bij vele medicamenten beschreven: o.a. sulfa, peni, allo, ascal, erytromycine
    

1. CRP (denk ook aan endocarditis), algemeen, Mantoux/IGRA/X-thorax indien uit endemisch gebied, HIV, indicatie EBV/CMV-serologie, ANA, lues.
   
2. indien in speekselklier of cervicaal en KNO-klachten: i.c.c. KNO-arts (ondanks dat dit ook een niet-KNO-maligniteit kan betreffen)
   
3. radiologie en/of uitsluiten lymfoom middels PA indien mogelijk
   
   1. histologisch naaldbiopt haalbaar: eigenlijk altijd als eerste doen, is cervicaal/in schildklier/sarcoom expliciet veilig m.b.t. kans op ent-metastasen/verstoren potentiele commando-resectie
      
   2. indien vanwege urgentie (alleen door hematoloog te beoordelen en in principe niet de bedoeling) wens tot meteen excisie: indien cervicaal ongeacht of er KNO-klachten zijn eerst 3x FNA (door internist) en i.c.c. KNO (altijd <1 week mogelijk, dan poliklinische verwijzing in SAP aanmaken)
      
   3. excisie, maar indien zonder voorafgaand of indien voorafgaand negatief histologisch naaldbiopt: FNA/icc KNO zoals boven beschreven
      
4. Toxo, Lyme, Bartonella, lues, ANA
   
5. HSV
   

• acute presentatie? FMF?
  
• tekenen coloncarcinoom, carcinoid, gastroenteritis
  
• CT-abdomen: cavitatie, pancreastumor/itis, ileitis, diverticulitis, infiltratie vet?
  
• FK
  
• diep en onbereikbaar evt. X-mammae, coloscopie (ca, itis), CT-thorax (longca)
  
• nagaan zeldzaamheden in DD
  

• Viraal: *CMV, *hepatitis B, *EBV / *HIV (ook risico op lymfoom)
  
• Mycobacterium: *tuberculose, *nontuberculose.
  
• Parasitair: *toxoplasma
  
• Minder waarschijnlijk:
  
  • Bacterial: Brucella
    
  • Spirocheet: lues, Lyme; Whipple
    

*RA, vaak rond aangedane gewrichten
*Sjogren (ook verhoogd risico op lymfoom)
*IgG4-gemedieerde ziekte
Dermatopathisch
Post-vaccinatie
*Hypothyreoidie, Addison
*SLE

Hematologische maligniteit
Castleman
Kaposi sarcoom
PTLD
Metastase solide maligniteit
*AITL (polyklonale hypergammaglobulinaemie, verhoogde BSE)
*ALCL (CD45)